سایت دکتر علیرضا صدرا
پژوهش
شماره : 30047
۱۰:۱۲ ۱۳۹۲/۶/۲۱
کتاب « مشروعیت سیاسی »
نظریه پردازی رویکرد متعالی مشروعیت سیاسی اسلامی
گزیده مشروعیت سیاسی
پیش درامد رویکرد متعالی مشروعیت سیاسی
الف- موضوع رویکرد مشروعیت سیاسی متعالی:
ب- مبحث مشروعیت سیاسی متعالی:
الف- چالش و چشم انداز مشروعیت سیاسی متعالی
1- موضوع چالش و چشم انداز متعالی مشروعیت سیاسی
2- مبحث چالش و چشم انداز مشروعیت سیاسی متعالی
الف- چشم انداز آینده مشروعیت سیاسی متعالی
ب- چالش فرا روی مشروعیت سیاسی متعالی
1- چرخش مشروعیت سیاسی متعالی
2- چشم انداز و چالش نظری و علمی/علمی نظری و عملی سیاسی مشروعیت سیاسی متعالی
3- چشم انداز و چالش عملی(علمی) و عینی سیاسی مشروعیت سیاسی متعالی
ب- پدیده و پدیده شناسی مشروعیت سیاسی متعالی
1- موضوع پدیده و پدیده شناسی سیاسی متعالی مشروعیت سیاسی:
2- مبحث پدیده و پدیده شناسی سیاسی متعالی:
پیش در آمد مشروعیت سیاسی جمهوریت اسلامی
مراتب راهبردی مشروعیت سیاسی اسلامی)
اول- رویکرد مشروعیت سیاسی اسلامی
1) نظریه و نظام سیاسی اسلامی
2) مشروعیت سیاسی در نظریه و نظام سیاسی اسلام و اسلامی
3) مشروعیت سیاسی اسلامی
دوم- رهیافت های مشروعیت سیاسی رویکرد (حکومت) اسلامی
الف- پیش درامد مبانی و مصادیق رهیافت های مشروعیت سیاسی اسلامی
1) مبانی رهیافت های مشروعیت سیاسی اسلامی
2) مصادیق رهیافت های مشروعیت سیاسی اسلامی
ب- رهیافت های خلافت و امامت مشروعیت سیاسی
اول/ الف- رهیافت امامت و ولایت فقیه مشروعیت سیاسی رویکرد (حکومت) اسلامی
پیش درامد: مشروعیت سیاسی(در) امامت و ولایت فقیه
1- رهیافت امامت مشروعیت سیاسی
الف- نظریه و نظام مشروعیت سیاسی امامت
ب- مشروعیت سیاسی در نظریه و نظام سیاسی امامت
2- راهیافت ولایت فقیه مشروعیت سیاسی
الف- نظریه و نظام مشروعیت سیاسی ولایت فقیه
ب- مشروعیت سیاسی در راهیافت/ نظریه و نظام سیاسی ولایت فقیه
درامد: راهیافت ولایت فقیه مشروعیت سیاسی:
الف- مبادی مشروعیت(سازی) سیاسی(در) رهیافت(امامت- ) ولایت فقیه
ب- مبانی مشروعیت(سازی) سیاسی(در) رهیافت (امامت- ) ولایت فقیه
1- عدم مشروعیت سیاسی نظریهها و نظامهای سیاسی غیر قانونی
عدم مشروعیت اساسی و ذاتی نظامهای سلطه:
2- مطلق مشروعیت سیاسی(مطلق) قانون و حکومت:
الف- گرایشات نفسانی و عدم تقوای سیاسی:
ب- احتیاج و گرفتاری:
ج- جهل و ضعف علمی(سیاسی):
ج- اصول/ سازکار- های مشروعیت(سازی) سیاسی(در) رهیافت (امامت- ) ولایت فقیه
الف- شرعیت و مشروعیت سیاسی حکومت اسلامی:
اول/ الف- حکومت اسلامی/ امامت:
دوم/ ب- ولایت فقیه:
1- اصل ضرورت و مشروعیت سیاسی ولایت فقیه
2- حدود ضرورت و مشروعیت سیاسی ولایت فقیه:
سوم/ ج- ضرورت و مشروعیت(دینی) اصل دولت، نظام و سیاست:
چهارم/ د- مشروعیت سیاسی ذاتی و عارضی:
الف- مشروعیت سیاسی ذاتی و حقیقی:
ب- مشروعیت سیاسی عارضی و واقعی:
4) منابع فقهی(روایی) ضرورت و مشروعیت سیاسی ولایت فقیه: سازکارهای علمی
الف- «مرجعیت و حجیت الهی دانشمندان اسلامی»؛
ب- «خلافت پاسداران سنت اسلامی»؛
ج- «حاکمیت صاحب نظران اسلامی»؛
د- «مجاری امور در دست علمای امین اسلامی»؛
5) سیر و ساختار مشروعیت سیاسی ولایت فقیه:
دوم/ ب- رهیافت خلافت مشروعیت سیاسی رویکرد(حکومت) اسلامی
الف- مبادی مشروعیت(سازی) سیاسی رهیافت خلافت(- امامت) مشروعیت سیاسی:
اول- پنداره تک پایگی و نارسایی مکتبی:
دوم- ظاهرنگری و ساده انگاری و عامیانه گرایی دینی- مدنی:
سوم- یک سویه گرایی سیاسی تندروانه- کندروانه(افراط- تفریط):
ب- مبانی مشروعیت(سازی) سیاسی(در ) راهیافت خلافت(- امامت)
مبانی مشروعیت سیاسی
اول- اصل ضرورت و مشروعیت سیاسی مطلق دولت:
دوم- منشاء ضرورت و مشروعیت سیاسی دولت:
اول- ویژگی های راهبردی رهبری سیاسی
1) اهم ویژگی های رهبری سیاسی،
الف- خصایص/ خصلت های شخصی:
ب- شرایط نسبی:
2) حداکثر- حداقل گرایی شیعی، حذف موازین در رهیافت سنی و مطلق انگاری خوارج:
3) سیاسی - غیر سیاسی و راهبردی بودن خصایص رهبری در نگاه شیعی- سنی:
4) شرایط زمان- حاکم:
دوم- روش های راهبردی نیل به رهبری و حکومت
الف- شرعیت روش بیعت، غیر- ضد بیعت:
ب- بیعت/ انتخاب تعیینی- تأییدی؛ سکوت- علن:
سوم- سیاست های راهبردی
ج- اصول/ سازکار- های مشروعیت(سازی) سیاسی(در ) رهیافت خلافت(- امامت)
اول- سازکارهای عملی مشروعیت سیاسی
1) سازکار مشروعیت سیاسی دولت و اقتدار سیاسی:
2) مشروعیت سیاسی اسلامی؛ شهروندی، تابعیت و اهلیت سیاسی:
3) سازکار مشروعیت سیاسی اسلامی و ایمانی:
4) سازکار مشروعیت سازی سیاسی ایمان و عمل:
5) ایمان و کفر فاسق،
دوم- سازکارهای علمی مشروعیت سیاسی
جمع بندی کلی
الف- راهبرد مشروعیت مطلق دولت؛ نظم، امنیت و وحدت:
ب- راهبرد مشروطیت اسلامی سلطنت: قانون و عدالت
ج- راهبرد مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی؛ عدالت/ تعادل و تعالی:
سوم- راهبردهای مشروعیت سیاسی اسلامی
راهبرد مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی
پیش درامد
الف- موضوع راهبرد مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی:
ب- مبحث مشروعیت سیاسی(در) جمهوری اسلامی:
نظریه و نظام مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران
مشروعیت سیاسی در نظریه و نظام سیاسی جمهوری اسلامی
درامد
الف- راهبرد مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی
ب- راهبرد مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی در رهیافت ولایت فقیه امام خمینی(س)
اول- مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی از نگاه امام خمینی
پیش درامد: مبادی مشروعیت سیاسی ج. ا. از نگاه امام
دوم- راهبرد مشروعیت سیاسی در جمهوری اسلامی از نگاه امام خمینی
الف) مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی در نگاه و نظریه امام خمینی
در گفتمان «ولایت فقیه»
1- سیر و ساختار مشروعیت سیاسی:
اول- مشروعیت سیاسی اسلامی:
دوم- عدم مشروعیت سیاسی نظامهای سلطنتی و غیر اسلامی
ب) مشروعیت سازی سیاسی اسلامی
1- مشروعیت سیاسی در نگاه و نظریه سیاسی حضرت امام خمینی(ره)
سوم- مکتب اسلام
چهارم- عرف و مقبولیت سیاسی
2- مبانی مشروعیت سیاسی اسلامی
اول- ویژگی های شرعی حاکم یا اسلامی
الف- خصلت های شرعی حاکم
3- مشروعیت سیاسی اسلامی ولایت فقیه و جمهوری اسلامی
اول- راهبرد جمهوری در راهیافت ولایت فقیه و رهیافت امامت شیعی
1- مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران
2- راهبرد مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی
3- رهیافت سیاسی و مشروعیت سازی سیاسی ولایت فقیه
4- رهیافت سیاسی امامت شیعی و مشروعیت سیاسی
دوم- راهبرد مشروعیت سیاسی ولایت فقیه و جمهوری اسلامی امام خمینی
الف- مقبولیت سیاسی اسلامی)
ب- جمهوریت شرعی/ اسلامی و اسلامیت جمهوری/ مقبول)
1- مشروعیت سیاسی؛ جمهوریت و اسلامیت: روبنا- زیربنای سیاسی
2- مشروعیت سیاسی؛ جمهوریت و اسلامیت: روح- پیکره سیاسی
3- مشروعیت سیاسی؛ جمهوریت و اسلامیت: ارکان دوگانه مشروعیت سازی سیاسی
مراتب سه گانه ارکان دوگانه جمهوری و اسلامی مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی
اول- مبادی عقلی- مشروعیت سیاسی:
دوم- مبادی مشروعیت سیاسی جمهوری و اسلامی جمهوری اسلامی
الف- مبادی شرعی و عرفی مشروعیت سیاسی
ب- وجوه دوگانه ظاهری عرفی و محتوایی علمی اسلامی
سوم- اصول عرفی مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی
ضمایم:
ضمیمه1) دیرینه مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی در مصاحبه امام خمینی
ضمیمه2) پیشینه و پشتوانه منشاء نظری و مبداء عملی جمهوریت و مشروعیت سیاسی
ضمیمه3) دیرینه شناسی و تبارشناسی مردم سالاری و مشروعیت سیاسی آن:
ضمیمه4) نفی و نامشروعیت سیاسی دمکراسی منحط و افراطی در نگاه ایرانی- اسلامی:
ضمیمه5) مشروعیت سیاسی فاضله
جمهوری رهیافت خلافت سنی- خارجی مشروعیت سیاسی رویکرد اسلامی
ج- راهبرد مشروعیت سیاسی(در) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،
پیش درآمد
الف)
ب)1- «مشروعیت سیاسی»
2- «مشروعیت سیاسی»
3- «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»
ج) مفهوم و مبانی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران:
د) خاستگاه و جایگاه قانون اساسی در نظریه و نظام سیاسی و مشروعیت(سازی) سیاسی؛
هـ ) ارکان و مراتب (یا مراحل) مشروعیت سیاسی در قانون اساسی ج. ا. ا.:
اول/ الف- رویکرد مشروعیت سیاسی حکومت اسلامی در قانون اساسی ج. ا. ا
دوم/ ب- رهیافت مشروعیت سیاسی ولایت فقیه در قانون اساسی ج. ا. ا
سوم/ ج- راهبرد مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران
1- مبداء یا مبادی عملی مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران:
2- منشاء یا مبادی نظری و علمی (بینش بنیادها- غایات) مشروعیت سیاسی:
3- شاخصهای (عینی) مشروعیت سیاسی و سیاست مشروعیت ج. ا. ا.،
4- مبنا یا مبانی مشروعیت سیاسی و سیاست مشروع ج. ا. ا: موازین اسلامی
5- گرانیگاه مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی: ولایت فقیه:
6- سازکار، روش و عرصههای مشروعیت بخشی سیاسی (جمهوریت):آراء عمومی و انتخابات اکثری
7- ارکان مشروعیت بخشی سیاسی (جمهوریت): شورا و شوراها:
8- نهاد و فرآیند مشروعیت سازی سیاسی و نامشروعیتزدایی سیاسی: امر به معروف و نهی از منکر
9- مؤلفات مشروعیت سازی سیاسی:
10- حقوق مشروع و مشروعیت سیاسی: حقوق افراد ملت:
ج- پیشینه و پشتوانه مشروعیت سیاسی متعالی اسلامی؛ امامت- ولایت فقیه و جمهوری:
برامد و پسامد مشروعیت سیاسی متعالی
برامد
الف- موضوع برامد مشروعیت سیاسی:
ب- مبحث برامد مشروعیت سیاسی:
اول- چشم انداز آینده و چالش فرا روی جهانی مشروعیت سیاسی:
الف- چشم انداز فرا آینده جهانی مشروعیت سیاسی
1- آینده پژوهی مشروعیت سیاسی
2- غایت پژوهی مشروعیت سیاسی
ب- چالش فرا روی جهانی مشروعیت سیاسی
دوم- کارامدی سیاسی و مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران
1- مشروعیت سیاسی و کارامدی سیاسی،
2- کارامدی سیاسی و مشروعیت سیاسی ج. ا. ا.
سوم- یافته ها و ره آوردها
الف- حاصل
ب- نتیجه
ج- نوآوری
د- کاربری
هـ- جمع بندی
ح- راهبرد
پی نوشتارها)
کتاب شناسی مشروعیت سیاسی
گزیده مشروعیت سیاسی
متن حاضر حاصل گزارش پژوهش مشروعیت سیاسی می باشد.
«مشروعیت سیاسی»، پدیده ای سهل و ممتنع است. سهل تا آنجا که هر کسی و در سطحی مفهومی از آن داشته، ضرورت آن را ولو اجمالاً درک می کند و شکل خاصی از آن را می پذیرد. ممتنع تا آنجا، که چه بسا مکاتب عمده و اصلی سیاسی و بنیان گذاران و شاخصین آن ها نیز از شالوده شناسی مشروعیت سیاسی، مبانی مشروعیت سازی سیاسی و فرایند یا سیر وساختار مشروعیت زایی و مشروعیت بخشی، شمای روشنی نداشته باشند. مشروعیت سیاسی در ساده ترین سطح، به معنای مطابقت سیاست با شریعت و ابتنای نظام سیاسی علمی و عینی بر مبانی نظریه سیاسی شرعی یا مکتب راهنما و مورد پذیرش بوده و حداقل عدم تغایر با آن است. اما شریعت یا مکتب و نظریه سیاسی زیر ساختی که مبناء و ملاک و حتی چهارچوبه مشروعیت سیاسی چیست؟ تطابق یعنی مطابقت با شریعت و یا عدم تغایر یعنی عدم مغایرت به چه معناست؟ سازکار آن چه می باشد؟ از جمله پرسه های ابهام بر انگیزه و ایهام خیز در سیر و ساختار تبیین علمی و تحقق عملی مشروعیت سیاسی محسوب می شوند. پدیده، پدیده شناسی مشروعیت سیاسی، دارای مراتب سه (یا چهار گانه) هستی و هستی شناسی یا حقیقت مشروعیت سیاسی و مبادی وجودی و نظری؛ بنیادها، علل و غایات یا آثار آن، در پاسخ از چرایی، چیستی و چیستی شناسی یا ماهیت مشروعیت سیاسی و مفهوم و مبنا یا مفاهیم و مبانی بینش ی و زیر ساخت آن و سرانجام چگونگی و چگونگی شناسی یا واقعیت عینی و عملی مشروعیت سیاسی و ساختار، سیر یا فرایند و سازکار آن می باشد. فراهمی میان حق و حقانیت یا حقیقت، عقل و عقلانیت یا حکمت، شرع و شریعت یا شرعیت و سرانجام عرف و عرفی سازی یا مقبولیت سیاسی بویژه معطوف شدن آن به کارامدی و اثر بخشی سیاسی، دغدغه و داعیه ایست که هر مکتب، نظریه و نظام سیاسی داشته و به صورت صریح یا ضمنی در پی بسیج و بکار گیری بسامان و بهینه آن هاست.
این پژوهش و گزارش آن با مفروض گرفتن مبانی نظری و نظریه مشروعیت سیاسی و نقد مشروعیت سیاسی غیر اسلامی یا متعارف که از آن تعبیر به مشروعیت سیاسی مطلقه خواه استبدادی و یا جمهوری منسوب به روسو و موصوف و موسوم به روسویی می نماید، به واکاوی مشروعیت سیاسی به معنای اسلامی و متعالی یعنی با این رویکرد می پردازد.
پیش درامد
الف- موضوع رویکرد مشروعیت سیاسی متعالی:
رویکرد مشروعیت سیاسی متعالی، یا رویکرد متعالی مشروعیت سیاسی به مشروعیت سیاسی اسلام و اسلامی می پردازد. این رویکرد در حقیقت عبارت از؛ رویکرد متعالی مشروعیت سیاسی اسلامی و یا مشروعیت سیاسی متعالی اسلامیست. در این مبحث، پیشینه و پشتوانه یا تبارشناسی و دیرینه شناسی این رویکرد مشروعیت سیاسی، مورد وارسی قرار می دهد. همچنین به اهم تعابیر یا تفاسیر و به اصطلاح قرائت ها یا همان نحله ها و فرقه ها یعنی مذاهب عملی و عینی رایج آن در تاریخ و نیز در جهان معاصر و مدرن توجه داشته، بدین معنی که اهم رهیافت های رویکرد مشروعیت سیاسی اسلامی را طرح می نماید. همین طور بر این اساس و چهارچوبه؛ اعم اشکال گوناگون مشروعیت سیاسی اسلامی و الهی عمده و اصلی را در قالب راهبردهای عمده رهیافت های اصلی رویکرد اسلامی مشروعیت سیاسی مطرح نموده و حسب مورد وارسی و ارزیابی می نماید. بنابراین رهیافت های دوگانه خلافت و امامت و نیز در همین راستا؛ راهیافت ولایت فقیه را در نظریه و نظام سیاسی و مشروعیت (سازی) سیاسی از نگاه سنی(- خوارج) و شیعی را ارایه کرده و حسب نیاز و در حد آن، واکاوی می نماید. چنان که اهم راهبردهای آن راهیافت های دو/یا سه گانه خلافت(سنی- خوارج) - امامت شیعی را نیز بر می نمایاند.
ب- مبحث مشروعیت سیاسی متعالی:
مشروعیت سیاسی متعالی، ضمن سه قسمت به ترتیب زیر بررسی می شود:
الف- چالش و چشم انداز مشروعیت سیاسی متعالی،
ب- پدیده و پدیده شناسی مشروعیت سیاسی متعالی و
ج- پیشینه و پشتوانه مشروعیت سیاسی متعالی،
(د. برامد و پسامد مشروعیت سیاسی متعالی).
الف- چالش و چشم انداز مشروعیت سیاسی متعالی
1- موضوع چالش و چشم انداز متعالی مشروعیت سیاسی:
چالش و چشم انداز مشروعیت سیاسی متعالی، به واکاوی آینده مشروعیت سیاسی متعالی تحت عنوان چشم انداز می گراید و به کشاکش، فرصت ها و تهدیدات یا آسیب ها و آسیب پذیری های آن تحت عنوان چالش مشروعیت سیاسی می نگرد. در این گستره و راستا؛ از سویی چشم انداز آینده و چالش فراروی جهانی در زمینه سیاست و اندیشه و مشروعیت سیاسی متعالی، و چشم انداز آینده مورد نظر است. از دیگر سوی، چالش فراروی مشروعیت متعالی، در سطح جهانی، جهان اسلام و ایران اسلامی، مد نظر می باشد. بویژه با توجه به ناهنجاری ها و بحران های سیاست، اندیشه و مشروعیت سیاسی متعارف نظام های سیاسی موجود و قابل پیش بینی که نیازمند آینده نگری و آینده پژوهی مشروعیت سیاسی است.
2- مبحث چالش و چشم انداز مشروعیت سیاسی متعالی:
چالش و چشم انداز مشروعیت سیاسی متعالی یا چالش و چشم انداز متعالی مشروعیت سیاسی، طی دو قسمت به ترتیب زیر مورد وارسی قرار خواهد گرفت:
الف- چشم انداز آینده مشروعیت سیاسی متعالی و
ب- چالش فرا روی مشروعیت سیاسی متعالی.
/ یا: الف- چرخش مشروعیت سیاسی متعالی،
ب- چشم انداز و چالش نظری و علمی / علمی نظری و عملی سیاسی
مشروعیت سیاسی متعالی و
ج- چشم انداز و چالش عملی(علمی) و عینی سیاسی مشروعیت سیاسی
متعالی.
الف- چشم انداز آینده مشروعیت سیاسی متعالی:
چشم انداز آینده مشروعیت سیاسی متعالی، ظرفیت ها و زمینه های رویکرد متعالی مشروعیت سیاسی اسلامی در فرایند فراگستر گسست از رویکرد متعارف مشروعیت سیاسی بویژه مدرنیستی و راهبرد مطلقه جمهوری آن و گرایش و گذار فزاینده و فراگستر به این رویکرددر جهان اسلام و بلکه در فرایند جهانی گرایی فرا آینده مورد نظر دارد. برترین شاخصه چشم انداز آینده مشروعیت سیاسی متعالی و اسلامی برتری و فراگستری فزاینده آن در جهان آینده و در فرایند جهانی گرایی فرا روست. بویژه از سویی با گسترش و افزایش دین گرایی در مقابل و جایگزین بحران تا حد بن بست معنویت مادیت مدرنیت، که فرایند جهانی سازی غربی و امریکایی در پی تداوم، تقویت و تسری آنست. رهیافت امامت و راهبری راهبری فرهیختگان و حتی دولت در آینده بویژه رهیافت سیاسی تعدیلی رهیافت های مطلقه و از جمله دموکراسی های افراطی و رادیکالیستی، ضرورت هم نظریه و نظام راهبردی متعادل و نیز متعالی را ایجاب ساخته و هم ضرورت رهبری ها و راهبران راهبردی و فرهیخته را می طلبد. این نیاز و ضرورت، به نوبه خویش رهیافت امامت و ولایت فقیه به معنای اعم را ایجاب می سازد. کما این که تنها در این بستر و گستره می توان از هرگونه افراطی گری یا متقابلاً تفریط گرایی استبدادی- توتالیتریستی کهن- جدید یا دموکراسی- لیبرالیسم افراطی و هرج و مرج گرایانه غلبه نمود. در نتیجه از هرگونه کند- تندروی نیهیلیستی معرفتی، علمی و سیاسی پست مدرنیستی جاری در سطح جهانی به صورت جدی جلوگیری کرد. راهبرد جمهوری مشروطه بویژه اسلامی در راهیافت ولایت فقیه و در راستای رهیافت امامت و در نهایت بر اساس و در گستره رویکرد سیاسی و مشروعیت سیاسی متعادل و متعالی و نیز کارامد اسلامی، در قبال، در مقابل و حتی در مقابله و در مقام جایگزین راهبرد جمهوری و دموکراسی مطلقه و بی مهار افسارگسیخته سیاسی و مشروعیت سیاسی رهیافت مدرنیستی و رویکرد متعارف، بدینسان از ظرفیت ذاتی، زمینه های جدید و جهانی و فرایند فراگستری بر خوردار بوده و با شتاب و ضریب افزایش بیشتری بر خوردار خواهد بود.
ب- چالش فرا روی مشروعیت سیاسی متعالی:
تبیین علمی- نظری، ترسیم عملی و تحقق عینی کارامدی سیاسی رویکرد متعالی، رهیافت امامت و ولایت فقیه و راهبرد جمهوری اسلامی مشروعیت سیاسی یا مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی و ارتقاء و کارامد سازی آن، برترین چالش فرا روی همگی نیروها و نهادهای فرهیخته علمی، راهبردی و کاربردی اسلامی، در جهان اسلام و در میان مسلمانان جهان و همچنین توسط آزادگان و فرهیختگان جهانی را تشکیل می دهد. نقادی رویکرد متعارف سیاسی و مشروعیت سیاسی، رهیافت مدرنیستی و شالوده شکنی مبانی و بلکه مبادی و شالوده های؛ ناتورالیستی، ماتریالیستی، اومانیستی و سکولاریستی آن و در نهایت نفی و نپذیرفتن علمی و عملی راهبردی و کاربردی راهبرد مطلقه جمهوری یا جمهوری مطلقه سیاسی و مشروعیت سیاسی از یک طرف و نظریه پردازی علمی نظری- عملی(تئوری- دکترین) و نیز نمونه سازی عملی و عینی، از جمله این چالش از حیث علمی و عملیست. کما این که تبیین تئوریک و دکترین و نیز عملیاتی سازی و نمونه پردازی راهبرد جمهوری مشروطه، متعادل- متعالی اسلامی، راهیافت ولایت فقیه و فرهیختگان اسلامی، دینی و جهانی، رهیافت رهبری و راهبران راهبردی و راهبری راهبران راهبردی و راهبری راهبردی راهبران اسلامی و انسانی و سرانجام رویکرد حاکمیت نظریه نظاممند راهبردی و احکام متعادل و متعالی الهی- اسلامی در عین حکومت حکام فرهیخته مردمی، یعنی رویکرد سیاسی و مشروعیت سیاسی اسلامی نیز در این راستاست. /یاو به تعبیر دیگر اهم موضوعات، مسایل و مطالب پیش گفته در چشم انداز و چالش رویکرد، رهیافت و راهبرد متعالی- اسلامی سیاسی و مشروعیت سیاسی را می توان در قالب و چهارچوب اهم مولفات و اعم موارد ذیل به ترتیب زیر بازیافت:
1- چرخش مشروعیت سیاسی متعالی:
چرخش اعم از؛ گسست از راهبردها- رهیافت ها و رویکرد متعارف یا نامتعالی مشروعیت سیاسی بویژه راهبردهای سلطنتی، مشروطه و حتی جمهوری مطلقه مدرنیستی، و گذار به رویکرد متعالی(و) اسلامی مشروعیت سیاسی- رهیافت ولایت فقیه و راهبرد جمهوری مشروطه اسلامی با الهام بخشی مدل جمهوری اسلامی ایران و الهام گیری سایر جوامع بویژه جهان اسلام و مسلمانان جهان، محور چرخشی سیاسی و مشروعیت(سازی) سیاسی را تشکیل می دهد که برترین چالش جهانی رویکرد متعارف مشروعیت سیاسی، رهیافت مدرنیستی و راهبرد مطلقه جمهوری آن بوده و محسوب می گردد.
2- چشم انداز و چالش نظری و علمی/ علمی نظری و عملی سیاسی مشروعیت سیاسی متعالی:
تبیین علمی و ترویج نظری و در عین حال ترسیم عملی و تحقق عینی رویکرد متعالی مشروعیت سیاسی اسلامی، رهیافت امامت و ولایت فقیه مشروعیت سیاسی و راهبرد مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی همراه با نمودن ظرفیت کارامدسازی سیاسی و ارتقای آن اهم چشم انداز و چالش نظری و علمی/ علمی نظری و عملی سیاسی مشروعیت سیاسی متعالی را تشکیل میدهند. نقادی علمی رویکرد رقیب مشروعیت سیاسی متعارف همراه با رهیافت مدرنیستی و حتی پست مدرنیستی مشروعیت سیاسی با تمامی مبانی و شاخصه های ماتریالیستی، اومانیستی و سکولاریستی و راهبرد جمهوری و دموکراسی مطلقه مشروعیت سیاسی بویژه رادیکالیستی از سویی و نظریه پردازی در زمینه مشروعیت سیاسی اسلامی از دیگر سوی، نیز در همین راستاست.
3- چشم انداز و چالش عملی(علمی) و عینی سیاسی مشروعیت سیاسی متعالی:
ترسیم و تحقق عملی و بویژه کارامدسازی سیاسی عینی، برترین چشم انداز و چالش عملی(علمی) و عینی سیاسی راهبرد جمهوری مشروعیت سیاسی مشروطه اسلامی را تشکیل می دهد. هرگونه تعلل؛ سستی، کاستی چه در تبیین درست علمی و چه در ترسیم عملی و سرانجام تحقق عینی راهبرد مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی از سویی و بویژه روشن سازی و نهادینگی رابطه شرعیت سیاسی و مقبولیت سیاسی و از سوی دیگر؛ تبیین، ترسیم و تحقق علمی، عملی و عینی کارامدی، کارامد سازی و ارتقای کارامدی سیاسی نظام جمهوری اسلامی(ایران)، زمینه ها، فرصت وفضای لازم و مناسب را برای رشد و رونق هرگونه گفتمان افراطی یا تفریطی حداکثر گرایی- حداقل گرایی اسلامی- سیاسی و جمهوری را فراهم ساخته و خواهد ساخت. کما این که در(هر دوی) این صورت(ها:) عرصه را بر راهبرد میانه روانه؛ متعادل و متعالی سیاسی و مشروعیت(سازی) سیاسی جمهوری اسلامی تنگ خواهند نمود.
ب- پدیده و پدیده شناسی مشروعیت سیاسی متعالی
1- موضوع پدیده و پدیده شناسی سیاسی متعالی مشروعیت سیاسی:
پدیده، مفهوم و واژگان مشروعیت سیاسی متعالی، همان مشروعیت سیاسی مشروطه(دینی) اسلامیست. مشروعیت سیاسی متعالی، دارای یک نظام(زیرساخت+ ساختار/ عناصر+ سازمان) مشروعیت سیاسی و فرایند(سیر/ + راهبرد) مشروعیت سازی سیاسی می باشد. مشروعیت سیاسی متعالی به عنوان یک پدیده سیاسی و مدنی یعنی پدیده مشروعیت سیاسی متعالی، دارای مراتب سهگانه: هستی- چیستی و چگونگی یا حقیقت- ماهیت و واقعیت است. بر همین اساس پدیده شناسی مشروعیت سیاسی، دارای مراتب سه گانه: هستی شناسی- چیستی شناسی- چگونگی شناسی می باشد. در این زمینه به وارسی هستی و هستی شناسی، چیستی و چیستی شناسی و به چگونگی و چگونگی شناسی پدیده مشروعیت سیاسی و مراتب سه گانه حقیقی یا بنیادین، ماهوی یا مبنایی و واقعی یا شکلی، تجربی و عرفی آن پرداخته می شود.
2- مبحث پدیده و پدیده شناسی سیاسی متعالی:
پدیده و پدیده شناسی سیاسی متعالی مشروعیت سیاسی، یا مشروعیت سیاسی متعالی که میتوانست طی قسمت به ترتیب زیر، مورد وارسی قرار گیرد. یعنی به ترتیب:
الف/ اول- هستی و هستی شناسی مشروعیت سیاسی متعالی،
ب/ دوم- چیستی و چیستی شناسی مشروعیت سیاسی متعالی و
ج/ سوم- چگونگی و چگونگی شناسی مشروعیت سیاسی متعالی.
در این نگاه، مراتب سه گانه عقلی، وحیانی/ یا شرعی و عرفی مشروعیت سیاسی اسلامی باکاوی شده و برنمایانده میشود. بنا به تعبیر و بویژه به اعتباری مشروعیت سیاسی و حتی شرعیت سیاسی در اسلام یا اسلامیت سیاسی اعم از مراتب سه گانه؛ عقلی، وحیی و عرفیست. در هر صورت میتوان این موضوع را در عین حال به ترتیب ذیل نیز مورد پژوهش قرار داده و نگارش و گزارش نمود؛
الف- رویکرد متعالی/ اسلامی مشروعیت سیاسی،
ب- رهیافت امامت/ ولایت فقیه اسلامی(- شیعی) مشروعیت سیاسی،
ج- راهبرد جمهوری اسلامی مشروعیت سیاسی.
در این صورت با محوریت مشروعیت سیاسی در انگاره شیعی با نیم نگاهی انتقادی به انگاره سنی سیاسی و مشروعیت سیاسی و البته در تعارض با رویکرد، رهیافت و راهبرد متعارف، مدرنیستی و مطلقه مشروعیت سیاسی و جمهوریت یا دموکراسی، به این تقسیم و واکاوی پرداخته می شود. لکن با توجه به اینکه، راهبرد جمهوری اسلامی مشروعیت سیاسی و یا از نگاهی دیگر، راهبرد مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی؛ به یک اعتبار برامد نهایین رویکرد اسلامی مشروعیت سیاسی یا رویکرد مشروعیت سیاسی اسلامی و حتی برامد روازمد و کارامد اهم رهیافت های؛ خلافت سنی(- خوارجی) یا امامی/ امامت شیعی مشروعیت سیاسی حداقل در زمان غیبت و انتظار پویای مهدوی بوده یا شمرده می شود. با نگاه، انگاره و گرانیگاه راهبرد جمهوری(مشروطه) اسلامی سیاسی و بویژه مشروعیت سیاسی به واسازی پژوهش و نگارش و گزارش آن در این خصوص میپردازیم. چرا که جمهوری اسلامی، به اعتبار دیگر جدیدترین راهبرد و راهبرد نوآمد، روزامد و کارامد رویکرد متعادل و متعالی مشروعیت سیاسی(و) و رهیافت های دو یا سه گانه پیش گفته آن می باشد. یعنی به ترتیب(ذاتی/ تاریخی)؛
یکی- پس از راهبرد مشروعیت سیاسی حداقلی مطلق و حتی مطلقه نظام سیاسی و دولت در جهان اسلام و در میان جامعه و کشور و سرزمین مسلمانان، در مقایسه با فقدان و حتی ضعف دولت و آنارشی سیاسی، ناامنی و تنازع ناشی از آن،
دیگری- راهبرد مشروعیت سیاسی مطلق مسلمان یا مسلمانان که امروزه نیز برخی کسان، مشهور به سکولارهای مسلمان(مهدی بازرگان، عبدالکریم سروش، محمد مجتهد شبستری و حتی از نگاهی مهدی حائری یزدی) تحت عنوان حداقل گرایی دینی/ شرعی، تصور و تصویر و نیز تعبیر و تفسیر یا قرائت مسلمان سالاری از جمهوری یا مردم سالاری اسلامی را داشته و ارایه می نمایند. این راهبرد با استناد و ارجاع نه چندان درست و نا استوار به نظریه و کتاب «الاسلام و اصول الحکم»، « علی عبدالرازق مصری»، ترسیم . تصویر می شود. راهبردی مبنی بر عدم ضرورت شرعی حکومت، دولت و نظام سیاسی، که سبب تکفیر وی از ناحیه علمای سنی دانشگاه اسلامی «الازهر» مصر گردید. لیکن نظر عبدالرازق؛ عمدتا شکل یا چگونگی یعنی سازکار و راهبرد دولت، نظام سیاسی و حکومت بوده که به تناسب زمان و به گزینش مردمی و مسلمانان بستگی دارد. نه اصل ضرورت حکومت که فطری و عقلی بوده و یا مبانی و حدود آن که شرعیست.
سوم- راهبرد مشروعیت سیاسی و راهبرد مشروعیت سیاسی مشروطه اسلامی سلطنت و سلطنتی تا
چهارم- مشروعیت سیاسی مشروطه اسلامی جمهوری و جمهوریت مزبور و موجود.
بدین سان با تمرکز روی نظام نظریه مشروعیت(سازی) سیاسی جمهوری اسلامی و راهبرد جمهوری(مشروطه) اسلامی مشروعیت(سازی) سیاسی بخصوص در رهیافت ولایت فقیه در نگاه و نظریه سیاسی حضرت امام خمینی(س)، مبانی، پیشینه و پشتوانه یا تبارشناسی و دیرینه شناسی آن را وانمایی نموده و نیز تا نظریه و نظریه پردازی جمهوریت اسلامی و آینده پژوهی تا برامد، پسامد و نیز چشم انداز و چالش آن فرا رفته و به واکاوی آن ها خواهیم پرداخت.
در این انگاره به ترتیب به اهم مطالب زیر خواهیم پرداخت:
پیش درامد
درامد
الف- چشم انداز و چالش راهبرد مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی
ب- پدیده و پدیده شناسی راهبرد مشروعیت سیاسی راهبرد ج. ا. مشروعیت سیاسی
ج- پیشینه و پشتوانه راهبردج. ا. مشروعیت سیاسی
(د- برامد و پسامد راهبردج. ا. مشروعیت سیاسی)
برامد
نیاز به تأکید ندارد که اهم اعم مطالب و تقسیمات دوگانه پیش گفته، ضمن و ذیل تقسیم بندی و ساختار موضوعی اخیر مورد توجه بوده و حسب مورد و به تناسب این ساختار سازمانی بحث، طرح و واپژوهی خواهند شد.
©2023 . All Rights Reserved